Ομιλία με θέμα “Προσεχώς: μια Ελλάδα χωρίς επιστήμονες;” την Τετάρτη 23/11, 11:00-12:00, Αίθ. Α56 από τον Καθηγητή του Stanford Ιωάννη Ιωαννίδη

Την Τετάρτη, 23/11/2016, ώρα 11-12, στην αίθουσα Α56, ο κ. Ιωάννης Ιωαννίδης, Καθηγητής Παθολογίας, Έρευνας και Πολιτικής Υγείας, και Στατιστικής, Πανεπιστήμιο Stanford, ΗΠΑ και διευθυντής του Meta-Research Innovation Center at Stanford (METRICS) θα δώσει ομιλία με θέμα: “Προσεχώς: μια Ελλάδα χωρίς επιστήμονες;”

Ακολουθεί περίληψη της ομιλίας και σύντομο βιογραφικό του ομιλητή.

Abstract: Με βάση βιβλιομετρικά δεδομένα, το 3% των κορυφαίων επιστημόνων είναι Έλληνες αλλά το 97% του έργου των κορυφαίων Ελλήνων επιστημόνων έχει γίνει με διεύθυνση εργασίας από το εξωτερικό και το 87% βρίσκονται σήμερα στο εξωτερικό. Τα ελληνικά πανεπιστήμια ανέκαθεν είχαν πολλές εστίες αριστείας που διασώζανε (σχεδόν εκ θαύματος) την ποιότητα της έρευνας και του εκπαιδευτικού προγράμματος και δημιουργούσανε και ευκαιρίες για νέους επιστήμονες, έστω κι αν αυτό συνήθως συμπεριλάμβανε τελικά την συχνή φυγάδευσή τους στο εξωτερικό χωρίς επιστροφή.

Μετά από μακροχρόνια χτυπήματα, τα ελληνικά πανεπιστήμια βρίσκονται στα πρόθυρα κατάρρευσης. Στοιχεία δείχνουν την σημαντική ύφεση της συμμετοχής της Ελλάδας στη διεθνή επιστημονική παραγωγή τα τελευταία χρόνια που πλέον υπολείπεται της Αιγύπτου σε αριθμό δημοσιεύσεων στο Scopus το 2016. Αν και εξακολουθεί η παραγωγή πάμπολλων τίτλων πανεπιστημιακών σπουδών, το αντίκρυσμά τους είναι αβέβαιο. Σε μερικά αντικείμενα υπάρχει δυνατότητα φυγής στο εξωτερικό για άσκηση πρακτικού επαγγέλματος. Για παράδειγμα, στην ιατρική, η χώρα έχει περισσότερους ιατρούς ανά πληθυσμό παγκοσμίως (7 ανά 1000 κατοίκους) από κάθε άλλη χώρα - μαζί με την Κούβα. Λόγω ζήτησης σε αρκετές χώρες υποδοχής, οι απόφοιτοι στρέφονται σε επαγγελματικές ευκαιρίες στο εξωτερικό. Παράλληλα, η μάζα των παραγωμένων ιατρών χωρίς σοβαρή ιατρική επιστημονική παιδεία στην Ελλάδα εξελίσσονται σε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία με την άσκηση αχρείαστης, επιβλαβούς ιατρικής που δε στηρίζεται σε τεκμήρια αλλά σε ανάγκη βιοπορισμού ή και αθέμιτη κερδοσκοπία. Ο αριθμός δικηγόρων είναι επίσης ρεκόρ με περισσότερους δικηγόρους στη Θεσσαλονίκη από ότι σε όλη τη Σουηδία. Σε άλλα αντικείμενα, οι απόφοιτοι μπορούν μόνο να διδάσκουν φροντιστήρια για να βοηθήσουν άλλους νέους να μπουν στις ίδιες σχολές και να οδηγηθούν στο ίδιο αδιέξοδο.

Η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει χώρα με πολλούς επιστήμονες στα χαρτιά, αλλά στην πραγματικότητα χωρίς σοβαρά καταρτισμένους επιστήμονες. Πολλοί από αυτούς εξ ανάγκης θα ασκούν δυσλειτουργικά το επάγγελμά τους σε βάρος του υπόλοιπου πληθυσμού. Στην επιστημονική έρευνα, αν το καθεστώς απαξίωσης συνεχιστεί, οι νησίδες αριστείας θα εξαφανιστούν. Θα συζητήσω πιθανές λύσεις που απαιτούν αμετάκλητη έμφαση στην αξιοκρατία και αριστεία στο χώρο της παιδείας, επιστήμης και έρευνας, απομάκρυνση όλων των ζημιογόνων παρεμβάσεων (κυρίως πολιτικών-κομματικών και φατριών νομής εξουσίας), ενίσχυσης της σοβαρής ερευνητικής προσπάθειας και αναζήτησης της ποιότητας αντί της ποσότητας.

Bio: Ο Ιωάννης Π.Α. Ιωαννίδης κατέχει από το 2010 την έδρα C.F. Rehnborg στην πρόληψη νοσημάτων και είναι τακτικός καθηγητής παθολογίας, έρευνας και πολιτικής επιστημών υγείας, και στατιστικής στο πανεπιστήμιο Stanford των ΗΠΑ όπου είναι επίσης διευθυντής του Meta-Research Innovation Center at Stanford (METRICS) και διευθυντής του διδακτορικού προγράμματος Επιδημιολογίας και Κλινικής Έρευνας. Έχει διατελέσει καθηγητής στα πανεπιστήμια Ιωαννίνων, Harvard, Tufts και Imperial College.

Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη το 1965 και μεγάλωσε στην Αθήνα, αποφοιτώντας ως Valedictorian της τάξης του στο Κολλέγιο Αθηνών και κερδίζοντας πολλά βραβεία, συμπεριλαμβανομένου του πρώτου βραβείου της Ελληνικής Μαθηματικής Εταιρείας. Τελείωσε πρώτος στο έτος του την ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών (από όπου έχει πάρει και τη διδακτορική του διατριβή στη βιοπαθολογία), εκπαιδεύτηκε στην παθολογία, λοιμωξιολογία και κλινική επιδημιολογία στα πανεπιστήμια Harvard και Tufts και κατείχε θέσεις στα Εθνικά Ιδρύματα Υγείας των ΗΠΑ και στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Johns Hopkins πριν την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1999. Διηύθυνε από το 1999 έως το 2010 το εργαστήριο Υγιεινής και Επιδημιολογίας στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Ιωαννίνων (τακτικός καθηγητής από το 2003) πριν πάει στο Stanford.

Έχει διατελέσει μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του Human Genome Epidemiology Network, πρόεδρος της Society for Research Synthesis Methodology, και μέλος της συντακτικής επιτροπής 26 διεθνών επιστημονικών περιοδικών και είναι αρχισυντάκτης του European Journal of Clinical Investigation. Έχει δώσει πάνω από 400 προσκεκλημένες διακεκριμένες και τιμητικές ομιλίες. Έχει δημοσιεύσει πάνω από 800 εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές. Το έργο του έχει αναφερθεί 115 χιλιάδες φορές στη διεθνή επιστημονική βιβλιογραφία (δείκτης h=147) και ο ρυθμός νέων αναφορών στο έργο του (πάνω από 2 χιλιάδες αναφορές τον μήνα) τον τοποθετεί ανάμεσα στους 50 πλέον αναφερόμενους επιστήμονες παγκοσμίως ανάμεσα σε πάνω από 20 εκατομμύρια επιστημόνων που έχουν δημοσιεύσει στην επιστημονική βιβλιογραφία. Περίπου 2/3 αυτής της απήχησης αφορά έργο που έχει γίνει από την Ελλάδα.

Έχει τιμηθεί με πάρα πολλά διεθνή βραβεία, έχει δεχτεί ανώτατες τιμές από τα πανεπιστήμια Rotterdam στην Ολλανδία (επίτιμος διδάκτορας) και Columbia στις ΗΠΑ (Medal for Distinguished Service) και έχει γίνει επίτιμο μέλος του Ιδρύματος Τεχνολογίας –Έρευνας και ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έχει εκλεγεί τακτικό μέλος σε 5 ακαδημίες όπου μόνο μέλη μπορούν να προτείνουν νέα μέλη.

Δυο βιβλία του, η Τοκάτα για την κόρη με το καμένο πρόσωπο και οι Παραλλαγές πάνω στην τέχνη της φυγής και ένα απονενοημένο ριτσερκάρ, συμπεριλήφθηκαν στη βραχεία λίστα των ετήσιων βραβείων του Αναγνώστη. Το τελευταίο του βιβλίο (Tractatus για την Έκτη Φήμη) δημοσιεύτηκε από τον Κέδρο πριν λίγους μήνες και παρουσιάζεται στη Στοά του Βιβλιου στις 5μμ στις 24 Νοεμβρίου.